استفاده از موسیقی در ویدیو یوتیوب + مراحل استفاده منبع موسیقی بدون کپی رایت
- موسیقی روح و جان یک ویدیو است. یک ویدیوی یوتیوب بدون موسیقی مناسب مانند غذایی بدون ادویه است؛ ممکن است سیرکننده باشد، اما هرگز به یاد ماندنی نخواهد بود
- حس و حال را تنظیم کند: یک موسیقی شاد برای ویدیو های طنز، یک موسیقی مهیج برای گیمینگ و یک موسیقی آرامش بخش برای ویدیو های آموزشی
- بر روایت داستان تأثیر بگذارد: نقطه اوج ویدیو را تقویت کرده و احساسات بیننده را درگیر کند
- حرفه ای بودن را نشان دهد: استفاده از موسیقی باکیفیت و قانونی، نشان دهنده حرفه ای بودن و احترام شما به حقوق پدید آورندگان است
- نرخ retention را افزایش دهد: موسیقی مناسب می تواند بینندگان را برای مدت بیشتری در ویدیو نگه دارد
- اما چالش اصلی، پیدا کردن موسیقی است که هم کیفیت داشته باشد و هم استفاده از آن بدون نگرانی از کپیرایت (Copyright) و اعلام ادعا (Claim) یا حذف ویدیو (Strike) ممکن باشد
درک کپیرایت و عواقب استفاده غیرقانونی از موسیقی
- سیستم یوتیوب (Content ID) به طور خودکار محتوای آپلود شده را با بانک عظیمی از آثار دارای کپیرایت مقایسه می کند. اگر از موسیقی دارای حق کپیرایت بدون مجوز استفاده کنید
- ادعا بر درآمد (Monetization Claim): رایج‌ترین حالت. ویدیوی شما حذف نمی شود، اما تمام درآمد حاصل از آن (یا بخشی از آن) به صاحب اثر تعلق می گیرد
- مسدود سازی ویدیو (Blocking): ویدیوی شما در برخی کشور ها یا در کل دنیا مسدود می شود و قابل تماشا نیست
- حذف ویدیو و اخطار کپیرایت (Copyright Strike): در موارد این حالت ویدیوی شما حذف شده و یک اخطار کپیرایت دریافت می کنید. دریافت ۳ اخطار منجر به حذف کانال شما خواهد شد
- پس نتیجه اخلاقی و قانونی: هرگز از موسیقی های معروف commercial (آهنگ های خوانندگان مشهور، موسیقی‌فیلم‌ها) بدون مجوز صریح استفاده نکنید
راه‌های قانونی برای استفاده از موسیقی در یوتیوب
۱- موسیقی بدون کپیرایت (Royalty-Free Music)
- مفهوم: اصطلاح بدون کپی رایت گاهی گمراه کننده است. در واقع، این موسیقی ها معمولاً دارای کپیرایت هستند، اما شما با خرید یک لایسنس (مجوز) یا رعایت شرایط سازنده، حق استفاده از آن را بدون پرداخت حق امتیاز به ازای هر بار پخش (royalty) دریافت می کنید
- نکته: همیشه به قوانین attribution (ذکر منبع) توجه کنید. برخی آثار require می‌کنند که در description ویدیو، نام آهنگساز و لینک او را ذکر کنید
۲- موسیقی تحت مجوز Creative Commons (CC)
- مفهوم: برخی از هنرمندان آثار خود را تحت مجوز های CC منتشر می کنند که استفاده از آن ها را تحت شرایط خاصی آزاد می کند
- هشدار: موسیقی با مجوز CC BY معمولاً نیاز به ذکر منبع دارد. همچنین، همیشه بررسی کنید که آیا اثر به طور کامل تحت مجوز CC است یا خیر. استفاده از موسیقی های CC در یوتیوب که از platforms دیگر دانلود شده اند، گاهی می تواند منجر به ادعای کپیرایت شود، چون ممکن است آهنگساز اثر را در سیستم Content ID ثبت کرده باشد
۳- کتابخانه موسیقی یوتیوب (YouTube Audio Library)
- مکان: این کتابخانه رایگان در استودیو یوتیوب (YouTube Studio) شما قرار دارد
- مزایا: کاملاً رایگان و عاری از هرگونه ادعای کپیرایت است. حتی برای موسیقی هایی که نیاز به attribution دارند، لیست دقیق آن در خود استودیو ارائه شده است
- معایب: حجم محدودی دارد و ممکن است پیدا کردن موسیقی منحصربه‌فرد در آن سخت باشد
۴- سرویس‌های ارائه موسیقی با مجوز (Stock Music Libraries)
- این سرویس ها بهترین منبع برای موسیقی باکیفیت و حرفه ای هستند. معمولاً به دو صورت عمل می کنند
- اشتراک ماهانه/سالانه (Subscription): با پرداخت هزینه اشتراک، به کل کتابخانه موسیقی دسترسی دارید و می توانید بدون محدودیت استفاده کنید
- خرید تکی (Per License): برای هر آهنگ یک بار هزینه پرداخت می‌کنید
مراحل عملی استفاده از موسیقی بدون کپیرایت
پیدا کردن منبع مناسب
لیست زیر معتبرترین منابع برای یافتن موسیقی بی‌خطر هستند
مرحله ۱- منابع رایگان (با ذکر منبع یا بدون آن)
- YouTube Audio Library: امن‌ترین گزینه
- Pixabay Music: موسیقی های بسیار باکیفیت و کاملاً رایگان بدون نیاز به ذکر منبع
- Bensound: موسیقی های رایگان با شرایط ذکر منبع
- incompetech : یکی از معروف ترین منابع، با موسیقی های فراوان در ژانر های مختلف. نیاز به ذکر منبع دارد
مرحله ۲- منابع پولی (حرفه‌ای)
- Epidemic Sound: پرطرفدار در بین یوتیوبر ها. با اشتراک، به هزاران آهنگ و effect صوتی دسترسی دارید. ادعای کپیرایت نخواهید شد تا زمانی که اشتراک شما فعال است
- Artlist: بسیار باکیفیت و دارای مجوزی ساده و همیشگی. حتی اگر اشتراکتان را لغو کنید، ویدیو های قبلی شما ایمن خواهند ماند
- Soundstripe: گزینه ای دیگر با مدل مشابه Artlist
- Envato Elements: علاوه بر موسیقی، به هزاران قالب ویدیو، افکت، تصویر و… نیز دسترسی دارید (اشتراک همه چیز در یک پکیج)
مرحله ۳- بررسی مجوز (License Check)
- قبل از دانلود هر موسیقی، حتماً صفحه مجوز آن را مطالعه کنید. به این نکات توجه کنید
- آیا نیاز به ذکر منبع (Attribution) دارد
- آیا برای استفاده تجاری (Commercial Use) مجاز است
- آیا برای پلتفرم‌های ویدیویی (Video Platforms) مجوز دارد
۳- دانلود و ذخیره‌سازی
موزیک را در پوشه ای منظم با نامی واضح (مثلاً: آهنگ شاد – الکترونیک – بدون نیاز به attribution) دانلود و ذخیره کنید. این کار در بلندمدت به شما کمک زیادی خواهد کرد
۴- ذکر منبع (اگر لازم است)
اگر موسیقی مورد استفاده شما نیاز به attribution دارد، حتماً در توضیحات (Description) ویدیوی خود، به صورت واضح و تمیز منبع را ذکر کنید. یک قالب استاندارد
۵- نظارت بر ویدیو پس از انتشار
پس از آپلود ویدیو، به بخش حقوق کپیرایت (Copyright) در استودیو یوتیوب سر بزنید تا مطمئن شوید هیچ ادعایی علیه ویدیوی شما ثبت نشده است. اگر از یک منبع مطمئن استفاده کرده باشید، نباید مشکلی وجود داشته باشد
نتیجه گیری
استفاده هوشمندانه و قانونی از موسیقی، یکی از ارکان اصلی ساخت ویدیو های جذاب و موفق در یوتیوب است. با سرمایه‌گذاری زمان برای پیدا کردن منابع معتبر موسیقی بدون کپی رایت (چه رایگان و چه پولی)، نه تنها کانال خود را از خطر حذف محافظت می کنید، بلکه حرفه ای گری خود را به بینندگان نشان داده و تجربه دیداری و شنیداری آن ها را ارتقا می دهید
